Wist je dat asfalt in de infrasector de grootste veroorzaker is van CO2 in de lucht? Dit komt onder andere door het gebruik van de grondstof bitumen, een aardolieproduct dat een flinke voetafdruk achterlaat. WOW-prijs winnaar CHAPLIN steekt hier een stokje voor door het bitumen in asfalt te vervangen door plantaardig materiaal. Op dit moment levert dat een CO2-reductie in de lucht van 75% op en met de plannen die er nu liggen kan dat in de toekomst uitbreiden naar meer dan 100%. Dan haalt het asfalt dus netto gezien CO2 uit de lucht. We vroegen programmaleider Joop Groen wat ervoor nodig is om het CHAPLIN-asfalt op iedere weg in Nederland te krijgen.
“CHAPLIN bestaat sinds 2019 en bestaat uit dertig partners in de asfaltketen, die samen de transitie naar biobased asfalt willen maken. Dat doen we door het bitumen in asfalt te vervangen door de biobased grondstof lignine, een veel voorkomend bestanddeel in bomen en planten. Inmiddels hebben we met onze proefvakken aangetoond dat het biobased asfalt op basis van lignine 50% van het bitumen succesvol kan vervangen. Maar er zijn meer aspecten die aan de CO2 reductie bijdragen. Denk aan de lagere verwerkingstemperatuur, maar ook het feit dat planten en bomen, die lignine maken, CO2 uit de atmosfeer halen en dit voor langere tijd vastleggen in de weg. Hierdoor realiseren we een netto CO2-reductie van 75%. Daarnaast werken we aan een versie die zelfs 100% van het bitumen kan vervangen. Met het negatieve CO2 effect erbij, komen we dan mogelijk uit op een reductie van meer dan 100%.”
“Nou, zo snel gaat dat helaas niet. Hoewel het asfalt het goed doet in onze proefvakken op de openbare weg, is er nog heel wat voor nodig om het daadwerkelijk in de bestekken te krijgen. Er is een hele keten bij de aanleg van asfalt betrokken: van grondstofleverancier tot aannemer en van asfaltproducent tot wegbeheerder. Om die keten, die al 100 jaar gebaseerd is op de fossiele industrie, te transformeren, moet je een hele lange adem hebben. Daarbij komen allerlei procedures kijken, die veel verder gaan dan de TRL (Technological Readyness Level) van het product. Wegbeheerders moeten vertrouwen krijgen in het product en het willen implementeren. Er zijn certificeringen die moeten worden gehaald. Er moeten inkoopmethodieken en aanbestedingsmethodieken zijn waar het asfalt in past. Door opschaling moeten de kosten omlaag. En niet te vergeten: de sector moet ook op één lijn zitten dat dit het asfalt van de toekomst is. Met alle initiatieven die er op dit moment lopen om asfalt duurzamer te krijgen, kan ik me voorstellen dat je als wegbeheerder door de bomen het bos vaak niet meer ziet. CHAPLIN brengt deze hele keten bij elkaar om samen te werken aan oplossingen.”
"We hebben nu een geweldig samenwerkingsverband met ruim 30 partners uit de hele asfaltketen. Denk aan grondstofleveranciers, asfaltcentrales, aannemers, kennisinstellingen en verschillende gemeenten, provincies en Rijkswaterstaat. Wat enorm zou helpen, is als we nog meer opdrachtgevers, dus overheden, in ons consortium zouden hebben. Het biobased asfalt is pas écht geslaagd, als het op iedere openbare weg in Nederland, en liefst ook daarbuiten (waarom niet wereldwijd?) ligt. Daarvoor heb je, hoe je het ook wendt of keert, de opdrachtgever nodig om het uit te vragen. Ik realiseer me dat dat niet altijd makkelijk is. Wegbeheerders hebben met allerlei regels op het gebied van inkoop en aanbesteding te maken, met een keten die het al jaren op een bepaalde manier doet, met procedures, veiligheidsmaatregelen, een bepaald instrumentarium, een politieke achterban, verschillende gremia, noem maar op. Daarom is het ontzettend belangrijk om input van overheden te krijgen. Wat is de behoefte aan biobased asfalt? Welke alternatieven zijn er? Welke belangen en uitdagingen spelen er mee? Hoe kunnen we er samen voor zorgen dat we met elkaar, als sector, op één lijn komen te liggen?
Want, hoewel we een heel nobel doel als klimaatverandering nastreven, speelt geld ook een grote rol. Innoveren is niet gratis: de markt investeert flink en wil natuurlijk ook een soort van garantie dat het asfalt straks op de weg komt te liggen. Hoe meer overheden zich bij CHAPLIN aansluiten, hoe sneller de ontwikkeling in mijn optiek zal gaan. Daarom zijn we nu ook samen met Platform WOW bezig om een bijeenkomst te organiseren, waarin we kijken hoe we weer een stapje verder kunnen komen. Ik verwacht dat deze in het najaar van 2022 zal gaan plaatsvinden.”
Wil jij dat biobased asfalt de nieuwe standaard wordt? Of ben je benieuwd en wil je meedenken en meedoen? Je kunt je als lid aansluiten bij CHAPLIN, waardoor je deel kunt nemen aan de CHAPLIN-dagen, participeren in projecten én mee kunt beslissen over de af te leggen route. Lees meer op https://circularbiobaseddelta.nl/focus-themas/projecten/chaplin/