In 2017 interviewden 10 collega's 10 bekenden uit het WOW netwerk, ter ere van het 10-jarig bestaan van Platform WOW. Wat is hun visie op de belangrijkste thema’s, zoals gladheidsbestrijding, samenwerking, assetmanagement en risicomanagement? Hoe was het, hoe is het nu en waar gaat het heen? Op welke manier speelt samenwerking binnen de overheid daarbij een rol? En wat voor rol kan WOW daarbij spelen?
Het ontstaan van WOW: omdat weggebruikers geen grenzen kennen
Harry: “We waren allebei betrokken bij de oprichting van WOW. Weet jij nog precies hoe het is gegaan?”
Luc: “Ja, ik was verantwoordelijk voor publieksgericht netwerkmanagement binnen Rijkswaterstaat en we deden van alles om dat te verbeteren. Maar ja, die grenzen van de wegbeheerders: Nederlanders rijden van A naar B vaak over wegen van vier wegbeheerders, en zij hebben natuurlijk niks met die grenzen. Maar wij hielden op met strooien, het afstemmen van werkzaamheden of het opruimen van ongelukken als de grens van een beheerder in zicht kwam. We wilden dat verbeteren en dan is samen werken met de andere wegbeheerders een logische stap. Toen heb ik drie wegbeheerders gezocht (waterschap Rivierenland, gemeente Arnhem en provincie Zuid-Holland). We hebben een aantal keer bij elkaar gezeten om te kijken hoe we konden samenwerken. Dat waren echt aftastsessies. We waren het er wel snel over eens dat we bepaalde dingen beter konden afstemmen. De volgende stap was een bijeenkomst in het Congrescentrum in Den Haag. Ik weet nog dat we met z’n vieren in een witte VW Golf zaten die uit het podium naar boven kwam.”
Harry: ”O ja, dat was een onwijs chill moment.”
Luc: “Ja, dat was leuk. We hadden bedacht dat die dag in eerste instantie moest gaan over kennisuitwisseling. Vervolgens hebben we thema’s bepaald. Dus niet meteen keiharde afspraken maken, maar rustig beginnen. Ik wilde zelf meteen een website waarop alle wegwerkzaamheden in kaart waren gebracht.”
Harry: ”Die is er nog steeds niet, denk ik. Dat was ook een van mijn opdrachten in die tijd."
”Luc: ”Dat klopt. Maar goed, we hebben toen wel besloten dat wij als Rijkswaterstaat de organisatie van WOW op ons zouden nemen.”
Harry: “En hoe ging het toen verder?”
Luc: ”We zijn op zoek gegaan naar goede voorbeelden. We kwamen al snel uit bij het strooien van zout. Alle wegbeheerders hebben zoutopslag, en het is uiteindelijk gelukt om gezamenlijke inkoopcontracten aan te gaan en te strooien op elkaars wegen.”
Harry: ”Dus het begon bij wegen: Wegbeheerders Ontmoeten Wegbeheerders. Maar jouw hart ligt toch bij water? Je bent niet voor niets dijkgraaf geworden. Kwam Water Ontmoet Water er snel bij?”
Luc: ”Op dat moment lag mijn hart zeker ook bij wegen en Publiekgericht Netwerk Management. In mijn tijd was WOW vooral gericht op kennisuitwisseling, waar hebben we elkaar nodig, kunnen we een gezamenlijk contract opstellen, dat soort dingen. Water Ontmoet Water kwam op het moment dat ik al niet meer bij WOW betrokken was. In 2010.”
Harry: ”Oké. Samenwerken vergt wel wat vaardigheden. Wat zijn volgens jou de waarden van een goede samenwerking?”
Luc: “Dat je gelijkwaardige partners bent en vertrouwen hebt en geeft. En dan kijken of je een gemeenschappelijk belang hebt dat je samen kunt oplossen. Iedereen is weggebruiker, dus dan is er sowieso een gemeenschappelijk belang.”
Harry: ”Inderdaad. Ik heb geleerd dat je elkaar niet moet verrassen als je samenwerkt. En dat je je daadwerkelijk moet verdiepen in de belangen van de andere partij. Je moet even in zijn schoenen gaan staan.”
Luc: ”Ja, want anders begrijp je het niet. En vertrouwen geven is echt heel belangrijk. Zeker als je bij een grotere organisatie werkt, moet je meer geven dan je zult ontvangen.”
Harry: ”Even wat anders. Weet je nog een anekdote uit de begintijd van WOW?”
Luc: ”O, nu moet ik even diep nadenken. Wat ik wel bijzonder vond, is dat het ons lukte om tijdens de eerste WOW dag 650 mensen in het Congresgebouw bij elkaar te krijgen. We waren daarvoor pas een keer of vier bij elkaar gekomen.”
Harry: "Maar het is gelukt! Wat is jouw persoonlijke drijfveer om samen te werken?”
Luc: ”Ik vind dat we als overheid veel meer midden in de maatschappij moeten staan. Dat we publieksgerichter moeten zijn, zoals dat toen heette. Als je dat wil zijn, moet je het op alle facetten doen. En een van die facetten was dat je dingen op elkaar moet gaan afstemmen als je op een goede manier van A naar B wil komen."
”Harry: ”Zijn er nog meer dingen veranderd in tien jaar WOW?”
Luc: ”Heel veel natuurlijk. Volgens mij wordt er nu gezamenlijk zout ingekocht. Dat is zeker een goed voorbeeld.”
Harry: “Ja, het is niet meer: eigen zoutloods eerst.”
Luc: ”En wat betreft verkeersmanagement vind ik dat het rond Amsterdam goed gaat: er wordt veel op elkaar afgestemd wat betreft parkeren en toeritdosering. Dat kan, omdat men elkaar meer is gaan vertrouwen. Of WOW daar nou wel of niet een rol in heeft gespeeld, het is wel een uitvloeisel ervan. Denk ik.”
Harry: “Heb je ook nog wel eens buikpijn gehad, van een samenwerking of een project in de begintijd?”
Luc: ”We wilden graag inbreng van gemeenten, vooral in het begin, maar dat ging over de inrichting van hun wegen. Hoe gaan we om met het straatmeubilair? Dat soort vragen. Dat stond wel heel ver weg van de praktijk van Rijkswaterstaat. Hoe houden we waterstaters verbonden aan stoeptegels? Dat was wel een uitdaging, maar toch bleek dat we ook op dat gebied dingen van elkaar konden leren.”
Harry: ”Nu is het 2017, wat is er nog nodig? Heb je een tip of een advies voor WOW?”
Luc: ”Ik ben nog steeds voorstander van een site waarop ik zie waar er aan de weg gewerkt wordt. Bijvoorbeeld als ik Google maps aanklik. Ik kan wel zien waar de files staan maar niet waar er aan de weg gewerkt wordt. Dat is nog steeds een doorn in mijn oog.
”Harry: ”Het is eigenlijk wel bijzonder dat er in tien jaar heel veel is gelukt, maar dat er van dat specifieke idee nog niets terecht is gekomen.”
Links: Luc Kohsiek. Rechts: Harry van de Pol
Dijkwerkertje
Harry van de Pol (Duurzaamheidsmanager Rijkswaterstaat) spreekt regelmatig voor verschillende doelgroepen over de ziel van de onderneming. Tijdens deze presentaties illustreert hij de organisatie aan de hand van een beeldje: het dijkwerkertje. Het staat symbool voor alles wat Rijkswaterstaat eigenlijk wil zijn: een zorgzame bescheiden, loyale, harde werker die zorgt voor bescherming van het land. Dit bronzen beeldje wordt uitgereikt aan mensen die Rijkswaterstaat verlaten en iets bijzonders hebben verricht. Harry leende het beeldje van Luc Kohsiek (dijkgraaf van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, mede-oprichter van WOW en voormalig pDG (plaatsvervangend directeur-generaal Rijkswaterstaat). Dit interview was een mooie gelegenheid om het beeldje terug te geven.
