Jan Hendrik Dronkers en Eric Diepstraten over elkaar verrijken

In 2017 interviewden 10 collega's 10 bekenden uit het WOW netwerk, ter ere van het 10-jarig bestaan van Platform WOW. Wat is hun visie op de belangrijkste thema’s, zoals gladheidsbestrijding, samenwerking, assetmanagement en risicomanagement? Hoe was het, hoe is het nu en waar gaat het heen? Op welke manier speelt samenwerking binnen de overheid daarbij een rol? En wat voor rol kan WOW daarbij spelen?

Jan Hendrik Dronkers stond als directeur-generaal van Rijkswaterstaat jaren aan het hoofd van Wegbeheerders Ontmoeten Wegbeheerders. Hij neemt afscheid omdat hij loco secretaris-generaal is geworden bij het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Eric Diepstraten, directeur Netwerkmanagement bij Rijkswaterstaat Zuid-Nederland en bestuurslid van Wegbeheerders Ontmoeten Wegbeheerders (Zuid-Nederland) sprak met hem over hun ervaringen bij WOW, de regionale ontwikkelingen en de toekomst.

Jan Hendrik en Eric over: Van een goed ontwikkelde projectenfabriek naar assetmanagement

Eric: “Tien jaar WOW; er is veel bereikt tijdens al die jaren samenwerken. Sinds wanneer ben je voorzitter van Wegbeheerders Ontmoeten Wegbeheerders en wat was de aanleiding dat je voorzitter werd?”

Jan Hendrik: “Ik werd voorzitter in 2011. Dat was een jaar na mijn aanstelling als Directeur Generaal van Rijkswaterstaat in 2010. Ik heb met Theo (van de Gazelle, red) gekeken hoe we de taken konden verdelen. Hij was vooral bezig met ‘natte’ zaken en dus was het een logische stap dat hij voorzitter zou worden van Water Ontmoet Water en ik van Wegbeheerders Ontmoeten Wegbeheerders.”

Eric: ”Waarom vind je de samenwerking tussen weg- en waterbeheerders zo belangrijk?”

"We moeten het belastinggeld goed gebruiken en daarom is kennisdeling noodzakelijk"

Jan Hendrik: “Nederlanders reizen van A naar B. Ze hebben helemaal niet door welke beheerders zich bezighouden met het mobiliteitssysteem en ze moeten daar ook geen last van hebben. Ze willen gewoon dat het goed geregeld is. Dat is een van de redenen waarom beheerders moeten samenwerken. Het is niet handig als je allemaal dezelfde onderzoeken doet. En het is ook niet slim als je dingen los van elkaar moet ontdekken. We moeten het belastinggeld goed gebruiken en daarom is kennisdeling noodzakelijk. Door met elkaar te praten en kennis te delen kun je elkaar heel erg verrijken. Ik vond dat belangrijke redenen om te investeren in WOW.

De vergaderingen met het bestuur waren ook altijd heel leuk. Je hoorde direct van waterschappen, provincies en gemeenten wat er speelde. Het was ontspannen, omdat je niet hoefde te onderhandelen; er stond geen geld op het spel. Er stond verrijking op het menu. Dat zorgde voor een hele leuke en ontspannen sfeer. Zo heb ik het altijd ervaren.”

Eric: “Dus voor jou was er niet zo snel een reden om een overleg af te zeggen?”

"Ik heb een hekel aan no shows"

Jan Hendrik: “Nee ik denk dat ik ook vrij trouw aanwezig ben geweest. Ik heb niet vaak verzuimd. Als je ergens deel van uitmaakt, moet je er ook zijn. Ik heb een hekel aan no shows.”

Eric: “Het bracht je meer dan samenwerking en kennisuitwisseling van wegbeheerders. Ik ben het met je eens dat we de gebruiker centraal moeten stellen. Hij mag geen hinder ondervinden van het feit dat wij complex georganiseerd zijn in Nederland.”

Jan Hendrik: “Ja, dat klopt. Op een gegeven moment hebben we een regionale indeling gemaakt. Binnen deze regio’s wordt nu ook meer samengewerkt. Tijdens de vergaderingen bespraken we dat; het was goed om te horen wat er speelt in de regio. Dat vroeg ik tijdens de vergaderingen ook aan jou en je voorganger. Soms gebeurde er veel, soms ook niet. En dan scherpten we elkaar weer aan om te zorgen dat er in de regio’s de nodige activiteiten werden ontwikkeld. En jij? Jij bent nog niet zo lang voorzitter van de regio WOW Zuid-Nederland. Hoe ervaar je dat?”

"WOW opende het gesprek en daarmee hun ogen"

Eric: “Ik kan nu twee regio’s vergelijken. Toen ik nog bij de provincie Utrecht werkte, was ik actief met WOW in die regio. Sinds ik bij Rijkswaterstaat werk, ben ik toegetreden tot het bestuur en ben ik voorzitter geworden van de regio Zuid-Nederland. In Utrecht ging het samenwerken niet vanzelf. Naar aanleiding van een analyse dat het niet alleen lukte, hebben we beter leren samenwerken. WOW heeft daar wel een steentje aan kunnen bijdragen. Zuid-Nederland is bestuurlijk een hele andere regio. Met andere uitdagingen. Ik zie dat er veel kennis gedeeld wordt, onder andere op het gebied van assetmanagement en smart mobility. In Zeeland stond men niet zo open voor smart mobility, totdat we het gesprek met ze gingen voeren. Ze hebben een groot probleem met recreatievervoer en smart mobility kan daar wel eens een goed antwoord voor zijn. WOW opende het gesprek en daarmee hun ogen. Er zijn veel kansen en ook zij zijn zeer gebaat bij samenwerking.”

Jan Hendrik: “Het kenmerk van WOW is overtuigen he? Je kan iemand niet dwingen om mee te doen. Het is niet altijd een hele snelle manier. Maar wel duurzaam.”

Eric: “Dat klopt. Je gaat nu weg als voorzitter van Wegbeheerders Ontmoeten Wegbeheerders. Wat zijn nou dingen die jullie hebben bereikt waar je trots op bent?”

Jan Hendrik: “Ik vond de WOW dagen hoogtepunten, met al die workshops, waarin heel duidelijk werd waar we nu allemaal mee bezig waren. Ook de uitwisselingen en de meeloopdagen van collega’s. Vooral de dingen die we concreet deden. We hebben ook eens een bestuurdersdag georganiseerd. Het is altijd maar de vraag hoe zij reageren, maar ze waren erg positief. Het wordt toch allemaal maar gerealiseerd door een paar mensen die er hard aan trekken.”

Eric: “Nu gaat Michèle het stokje van je overnemen. Is er iets wat je haar zou willen meegeven? Heb je een tip?”

"Hou het ontspannen, blijf alles doen op basis van overtuiging"

Jan Hendrik: “Er zijn op dit moment veel ontwikkelingen op het gebied van data. Er is zoveel data, maar er is weinig beleid en context hoe we die zaken moeten oppakken. Het is een belangrijk onderwerp. Maar ik zou haar vooral willen meegeven: hou het ontspannen; blijf alles doen op basis van een overtuiging. Push niet te veel en hou het vooral vol. Er zijn wel momenten geweest dat het vuur even wat minder brandde, maar het is belangrijk dat het door blijft gaan. Het is uiteindelijk één wegsysteem, één mobiliteitssysteem op een hoger niveau, en die zijn samen te belangrijk om uit het oog te verliezen. Ik zou haar ook willen aanraden om de banden met de ‘natte’  kant van WOW verder aan te halen. We zijn afzonderlijk begonnen, omdat het eigen identiteiten zijn, maar ik denk dat het mogelijk is om nog meer verbinding te krijgen op een hoger aggregatieniveau. Hoe denk jij over de recente ontwikkelingen?”

Eric: “Ik vind alles rondom smart mobility heel spannend, want het heeft te maken met ons lerende vermogen en de zoektocht naar wat het gaat betekenen voor ons als wegbeheerders. Zijn we in staat om ons kwetsbaar op te stellen en niet in het hier en nu te denken? Zijn we dan een juridische entiteit of zijn we maximaal het verkeer aan het sturen zoals we nu vanuit de verkeerscentrales doen? De werkelijkheid zal er ergens tussen in zitten. Data is daar een onderdeel van. Ik denk dat het een enorme sprong gaat maken. De vraagbepalers redeneren nog heel erg vanuit een beperking, omdat we zien wat er nu is en dat er beheer en onderhoud moet zijn en aanlegtrajecten.Terwijl als we de systeemsprong kunnen maken los van het hier en nu dan ben ik heel benieuwd wat dat ons gaat brengen en of we dat met WOW kunnen gaan verkennen. Dat houdt me wel bezig. Het is een zoektocht. We hebben nog veel te leren.”

Jan Hendrik: “Het hele mobiliteitssysteem gaat veranderen, dat is een ding dat zeker is. Hoe snel dat gaat, is de ontdekkingsreis. Maar het is WOW op het lijf geschreven om elkaar daarin vast te houden en dat niet allemaal afzonderlijk te gaan doen. WOW heeft ook daarin zeker toekomst.”

Eric: “Ik heb nog een laatste vraag. WOW is gestart vanuit het perspectief dat we elkaar moeten opzoeken en dat de mensen die ons wegennet gebruiken geen last moeten hebben van het feit dat er verschillende beheerders zijn. Is de tijd al rijp voor een wegbeheerder?”

Jan Hendrik: “Dat denk ik niet. Voorlopig niet. Die ene wegbeheerder komt dan op een te grote afstand te zitten van de burger. Dat is niet effectief. Als we in de toekomst de informatie nog sneller bij de besluitvormer kunnen krijgen en je kunt het nog verder verrijken met nieuwe algoritmes dan zou je misschien verder kunnen centraliseren. Mensen willen nabijheid van een bestuurder. Iemand bij wie ze met hun klachten terecht kunnen en ik denk niet dat onze organisaties kunnen worden vervangen door een robot of een grote organisatie. Stedelijke wegen hebben ook weer andere problemen dan provinciale- of rijkswegen. De samenwerking zie ik toenemen, maar ik zie nog niet zo snel één wegbeheerder ontstaan. Hoe denk jij daarover?”

"Ik denk wel dat we ooit naar één overheid kunnen gaan."

Eric: “De samenwerking moet intens zijn. En mensen willen inderdaad gemakkelijk in contact kunnen komen. Daarnaast blijft het voor de gebruiker raar als hij op een weg rijdt en het ene deel is van een andere kwaliteit dan het andere. Of een deel is wel gestrooid bij gladheid en het andere niet. We bekijken soms de systemen nog te veel gescheiden, omdat we verschillende beheerders zijn. Ik denk wel dat we ooit naar één overheid kunnen gaan. Maar dan wel een benaderbare overheid. De vraag is of dat ook het ultieme systeem is om onze netwerken te beheren en te onderhouden. Het biedt ook voordelen om vanuit verschillende perspectieven naar onze netwerken te kijken. Maar de samenwerking moet meer dan goed zijn. Dus we gaan nog op voor tien jaar WOW?”

Jan Hendrik: “Dat lijkt me een goed idee.”